2023 is ijkmoment voor schadebepaling gewassen

Om doelen te bereiken werkt het waterschap aan het watersysteem. Hierbij moet je denken aan het verondiepen van sloten en het laten meanderen van beken. Door de verandering in grondwaterstanden of (vakere) overstroming kan schade ontstaan voor de omgeving. Die compenseren we. Een van de onderwerpen bij het bepalen van deze schade is de vergoeding van landbouwgewassen. 

Hoe werkt het ijkmoment? 

Het ijkmoment is 2023. Dat is het jaar waarin het Algemeen Bestuur het  Handelingsperspectief vaststelde en bekend maakte. Alle landbouwgewassen die in ons gebied voorkomen, delen we in in een gewascategorie. Bijvoorbeeld onder meer veehouderij, akkerbouw of boomteelt. We bepaalden voor alle landbouwpercelen de gewascategorie. Op basis van wat in 2023 én in de vier jaren ervoor op een perceel stond.

Wat verandert er in de praktijk? 

De belangrijkste verandering is dit. We kijken in de toekomst bij schade door een ingreep in het watersysteem, zoals een project, of de gewassen passen binnen de gewascategorie van het ijkmoment. De gewassen die in 2023 en de vier jaren ervoor op het perceel stonden. Is dat het geval? Dan verandert er niks bij het bepalen van de schade. Dat geldt ook als een boer na het ijkmoment heeft gekozen voor een extensievere teelt. 

Er verandert pas iets als een boer heeft gekozen voor een gewas dat minder tolerant is voor natte situaties op plekken waar het door herinrichting natter gaat worden. Dan vergoeden we bij het bepalen van de schade niet meer de meerschade van de nieuwgekozen gewassen. We vergoeden in dat geval alleen schade gebaseerd op de gewassen vóór de aanpassing. Het risico van meerschade is voor de ondernemer.

Waarom is dit ijkmoment nodig? 

In het beheergebied van de Dommel is een verschuiving naar teelten die een (in verhouding) grote drooglegging nodig hebben. Deze trend speelt ook in de van oorsprong natte gebieden zoals de beekdalen. 

Tot voor kort keken we voor het bepalen van schade naar de actuele gewassen op een perceel. Het herstel van het watersysteem gaat uiteindelijk zorgen voor meer kwel en hogere grondwaterstanden. Met het vastklikken van het jaartal 2023 en de gewascategorie op dat moment, voorkomen we dat we op termijn onnodig hoge schades moeten vergoeden. Dat doet recht aan het uitgangspunt water en bodem sturend van de watertransitie.