Kleine Beerze Middelbeers - Vessem

Contact en nieuwsbrief

Blijf op de hoogte en meld u aan voor de nieuwsbrief Levende Beerze.

Heeft u vragen over Levende Beerze-projecten? Benader dan onderstaande projectleiders:

Vragen over wateropgaven, beekherstel en natschade:
Waterschap De Dommel: Eric Schellekens, eschellekens@dommel.nl  +31 (0)411 618 332

Vragen over landschappelijke, recreatieve opgaven en ondernemend natuurnetwerk:
Gemeente Eersel: Theo Hendriks, t.hendriks@eersel.nl telefoon +31 (0)497 53 13 00.
Gemeente Oirschot Lara Laurensse, l.laurensse@oirschot.nl, telefoon +31 (0)499 58 33 33

Het project

Hoofddoel van dit project is herstel van de Kleine Beerze over een lengte van 6,7 km tussen Middelbeers en Vessem. Beekherstel betekent hier vooral een meer natuurlijke beek vol stroming en een groter leefgebied voor vissen. En met het oog op klimaatverandering krijgt water meer ruimte.

De huidige, rechte loop van de Kleine Beerze is te groot voor de hoeveelheid water die erdoor stroomt. Het water stroomt daardoor te traag. De ecologische kwaliteit van de Kleine Beerze moet worden verbeterd. In droge perioden valt de beek op sommige stukken zelfs droog. Op diverse plekken willen we daarom nieuwe meanders (bochten) graven. De oude loop wordt op die plaatsen gedempt.

De Kleine Beerze geldt als Natura 2000 gebied en krijgt extra bescherming vanwege bijzondere of zeldzame planten en dieren.

Resultaat

Door de kronkels en het versmallen van de beek verbetert  de stroomsnelheid en komt er meer zuurstof  in het water. En dat is goed voor het leven in en rond het water, voor planten en dieren. Ook blijft het water door de extra bochten langer in het gebied, zodat het grondwater weer wordt aangevuld. Dit helpt verdroging tegen te gaan. En in natte perioden worden juist de afvoerpieken verminderd, wat wateroverlast verderop helpt voorkomen. Meer ruimte voor water dus!

Concrete resultaten en doelen:

1. 6,7 km meandering Kleine beerze / beekherstel
2. opheffen van 1 vis barrière
3. ruimte voor water / natuurlijke waterberging 51 hectare
4. deltaplan Hoge zandgronden 25,9 hectare
5. natte natuurparel 138 hectare
6. natuurnetwerk Brabant 16,5 hectare

Aanpak

De uitvoering van dit project pakken we in delen aan, in overleg en samen met grondeigenaren, buurtbewoners en onze gebiedspartners. Als waterschap zijn we trekker van alles wat met 'water' te maken heeft, dus van het herstel van de Kleine Beerze en aangrenzende natte natuurgebieden. Eind 2021 zijn we gestart met het werk. Tot die tijd zijn we druk bezig met alle voorbereidingen.

Van noord naar zuid enkele onderdelen van het project (zie de kaart):

Hoogeind

Verscholen in het bosje bij de Hillestraat liggen oude, drooggevallen meanders van de Kleine Beerze. Deze graven we uit en koppelen we aan de beek. De huidige waterloop blijft behouden, zodat die bij hoge waterstanden als 'bypass' kan werken.

Op dit stuk loopt de Kleine Beerze namelijk door een grote natuurlijke zandheuvel (een dekzandrug). Deze werkte vroeger - voor de ruilverkaveling van 1960/1970 - in dit gebied als een soort natuurlijke ‘flessenhals’. Daardoor vonden er in natte tijden veel overstromingen in het Molenbroek en landerijen plaats. Tijdens de ruilverkaveling is het vroegere kleine beekje verbreed naar de huidige grote waterloop. 

Molenbroek en Spekdonken

Tussen Vessem en Middelbeers stroomt het water langs de natte natuurgebieden Spekdonken en Molenbroek. Hier komt bijzondere natuur voor die afhankelijk is van voldoende grondwater. Naast het beekherstel nemen we daarom in het project samen met Brabants Landschap enkele eenvoudige maatregelen. Dit heeft ook effect op de grondwaterstand bij omliggende percelen. Verder wordt het Molenbroek als overstromingsvlakte ingericht, zodat het bij extreme regenval als extra tijdelijke wateropvang kan dienen. We geven het water de ruimte. Dat helpt mee om elders wateroverlast te voorkomen.

Dorp aan de Beek in Vessem

Gemeente Eersel is leidend voor het gebiedsproces Dorp aan de beek. Dat ligt aan de oostoever van de Kleine Beerze bij de dorpskern van Vessem. In 2018 heeft de gemeente Eersel met de bewoners een landschapsplan opgesteld voor het deeltraject Dorp aan de Beek Vessem. We hebben samen opgetrokken in de projecten. De herinrichting is nu klaar. Diverse initiatieven zijn uitgevoerd. We zetten nu alleen nog de punten op i.

Samenwerking: Levende Beerze leeft, bruist en werkt

De plannen rond de Kleine Beerze Middelbeers-Vessem maken onderdeel uit van gebiedsontwikkeling De Levende Beerze. De samenwerkende partijen zijn: provincie Noord-Brabant, gemeenten Oirschot en Eersel, Brabants Landschap, ZLTO en Waterschap De Dommel.

Het is hier goed boeren en er is oog voor recreatie in de Brabantse Kempen. Een gezonde omgeving waar het goed wonen, leven en werken is. Onder de naam ‘Levende Beerze leeft, bruist en werkt’, krijgt het gebied rond de Kleine Beerze daarom de komende jaren extra aandacht in diverse plannen. De organisaties pakken dit gezamenlijk op. Met inwoners, (agrarische) ondernemers en organisaties als Landcoörporatie Dal van de Kleine Beerze worden de verschillende deelplannen opgesteld en uitgevoerd. Rode draad is de Kleine Beerze. Ieder deelplan heeft zijn eigen aanpak en tempo. De bedoeling is een Beerzedal achter te laten, waar ook de volgende generatie trots op kan zijn.

Het project wordt met gedeeltelijke financiële steun
van de provincie Noord-Brabant gerealiseerd.